Speltribune, tijdschrift voor drama, mei 1985
Henny van Schaik
Spelen voor de kamera, een vak
Er zijn televisie akteurs en er zijn theater akteurs
(…) Regisseur Eric Oosthoek van de IKON deelt de opvatting niet dat je voor televisie een
theaterspeelstijl kunt handhaven. \”Als er mensen zijn uit het vak, die zeggen dat er geen verschil in speelstijl is, dan zal dat geloochenstraft worden in hun produkties. Er zijn televisie-akteurs en er zijn theater-akteurs. En slechts enkelen kunnen zich aan beide vormen aanpassen. Het kriterium voor het spel is dat het publiek zich moet kunnen identificeren met het personage. Sommige theaterakteurs hebben een brede uitstraling, waarmee ze tot aan het schellinkje overtuigend overkomen, maar in close-up voor de kamera wordt het in eens onnatuurlijk. Andere akteurs zijn op een meter afstand volkomen authentiek en daarboven halen ze het niet meer, dan wordt het geforceerd. In het theater bepaalt de toeschouwer waar hij zijn aandacht op richt. Op televisie bepaalt de regisseur, door de keuze van de shots, de uitsnede van het totaal waar de aandacht van de kijker op gericht wordt. Die andere manier van spelen, die daarbij vereist wordt, is iets wat ik jeugdtheatermakers niet in één middagworkshop prakties kan laten ervaren. Het is een vak op zich, spelen voor de kamera. Ik kan in het kort wat ideeën aankaarten, maar ermee om leren gaan kost tijd. Het blijven twee gescheiden vakken. Het belangrijkste dat ik bij de spelregie voor de kamera doe, is alles terugdraaien, steeds kleiner maken, ook met amateurs. En ik werk veel met amateurs, omdat ik voor de rollen van jongeren geen beroepsakteurs kan nemen. Die zijn te oud. Als ik een hoofdpersoon van vijftien heb, dan moet die er ook als vijftien uitzien.\”
Als een van de kleinste zendgemachtigden vult de IKON relatief veel van de zendtijd met eigen produkties van authentiek jeugddrama. De afgelopen jaren maakte Eric Oosthoek onder meer de series Weekend en Sanne. Met de jeugdtheatergroep De Zwarte Hand (voorheen Wiedus) maakte hij een opname van de voorstelling Liefde en van dattum, die uiteindelijk niet door de IKON, maar door Veronica is uitgezonden en twee jaar geleden bekroond is met de prijs voor het beste jeugdprogramma. Dit was een andere samenwerking dan gewoonlijk, omdat Oosthoek niet achteraf maar vóóraf de op te nemen theaterproduktie heeft uitgekozen. Eric Oosthoek wilde van de bestaande oorspronkelijk Duitse tekst Liefde en van dattum een televisie-serie maken. Op dat moment ontbraken echter tijd en middelen. De enige mogelijkheid was om een theatergroep zo gek te krijgen op basis van zijn voorwerk een toneelproduktie uit te brengen, waarvan halverwege het seizoen een registratie gemaakt zou worden.
Eric Oosthoek: \”Ik vond het stuk belangrijk en het was toen die registratie of niets. Ondanks het feit dat het zeer goed uitgepakt is, zou ik het zo niet meer doen. Registraties vind ik alleen nog zinvol in een rubrieksvorm, met korte fragmenten die als een soort televisie-uitkrant laten zien wat er in het jeugdtheater gedaan wordt. De IKON heeft daarvoor helaas de ruimte niet en we blijven de voorkeur geven aan eigen dramaseries boven opnames van jeugdtheater.\” (…)