\’Drama is prikkelend\’

IKON Krant, november-december 1997 – Mirjam Nieboer

\’Drama is bij uitstek een vorm waarin een omroep zijn identiteit duidelijk kan maken.\’

(…) \’Drama is prikkelend, drama is toegankelijk, met drama kun je stelling nemen,\’ zegt IKON-regisseur Eric Oosthoek. \’Integer, inhoudelijk, neemt veel tijd voor acteurs en is een vakman.\’ Collega’s zijn vol lof over hem. Op donderdag 4 december start de IKON met zijn nieuwe dramaproject Over de liefde. De serie bestaat uit tien afleveringen die elk een eigen verhaal vertellen over de liefde tussen mensen. De scenario’s zijn geschreven door auteurs met grote namen zoals Eli Asser, Robert Long, Hetty Heyting, Kristien Hemmerechts en Walter van denBroeck, maar ook door schrijvers die met Over de liefde hun debuut maken als scriptschrijver. René Appel, een van de bekendste thriller­schrijvers in Nederland, is daar een voorbeeld van. Over de liefde is een coproductie van IKON en BRTN. Oosthoek is al lang aan de IKON verbonden. In 1977 kwam hij bij de IKON binnen als dramaregisseur en heeft sindsdien vele producties gemaakt zoals De Beslagen Spiegel, Weekend, Sanne, MS de Weereld, Respect en Oog in Oog. Het idee voor Over de liefde ontstond al zo’n zeven jaar geleden. Wegens geldgebrek kon het project toen niet gerealiseerd worden. Nu, na vier seizoenen van de succesvolle dramaserie Oog in Oog, die de IKON ook in samenwerking met de BRTN maakte, heeft Oosthoek zijn ideeën voor Over de liefde toch kunnen reali­seren. Ruim twee jaar is hij met dit pro­ject bezig geweest. \’Ik wilde een zeer gevarieerde reeks maken over een thema waarbij zowel in de verhalen als in de auteurs heel veel diversiteit zit. Ook wilde ik auteurs scripts laten schrij­ven, die dat nog nooit gedaan had­den.\’
Waarom het thema Liefde?
\’Omdat het een heel breed thema is dat een uitstekend bindmiddel is voor een aantal single plays (op zichzelf staande televisiespelen) als serie. Kijk, deze vorm van televisiedrama krijgt binnen de omroep steeds minder kans, dat is al jaren zo en dat wordt steeds sterker. Dus is er een formule bedacht om een aantal single plays over een thema te maken en die als serie te presenteren. En het thema liefde, daar zit zoveel in. Niet alleen de lichamelij­ke liefde tussen mensen, maar ook de platonische liefde tussen bijvoorbeeld grootvader en kleinzoon.\’
Hoe komen de scripts tot stand?
\’Ik vraag meerdere auteurs een idee op één velletje A4 te zetten, zodat ik een kort overzicht van alle onderwer­pen heb en de veelkleurigheid kan bewaken. Bovendien geeft het mij de kans ideeën die teveel op elkaar lijken tegen elkaar weg te strepen. Vind ik het plan goed, dan geef ik de auteur de opdracht het uit te werken. Ik krijg dan, behalve de inhoudelijke kant, een beeld van de productionele kant van het verhaal: hoeveel geld het gaat kos­ten, hoeveel locaties erin voorkomen, enzovoort. Vervolgens schrijft de auteur een eerste versie. Daarbij fungeer ik als klankbord. Ik draag ideeën aan, zeg wat ik niet begrijp, wat mijns inziens te traag is of te snel; kortom, ik doe de dramaturgische begeleiding tot aan de eindfase. Dat is de productieversie, waarmee we aan het produceren kunnen: acteurs zoeken, locaties zoeken. Soms moet ik dan het script aanpassen, omdat een geschikte acteur 45 jaar is in plaats van 55 zoals in het verhaal staat. Is dat klaar, dan ligt de uiteindelijke werkversie er waarmee we gaan draaien.\’
Wat wil je vooral laten zien met Over de liefde?
\’Vragen naar bedoelingen leidt tot vage antwoorden. Daar werk ik nooit mee. Ik wil vakkundig drama te maken. Ik heb nooit een doelgroep voor ogen, omdat dat gewoon niet werkt bij drama. Dat is reclamedenken. Ik weet natuurlijk ook wel dat produc­ties als deze geen miljoenenpubliek trekken. Gemiddeld zo\’n 350.000 kij­kers, als het heel goed is 500.000, en soms zakt het naar 200.000 of 250.000 kijkers. Maar ik vind dat heel mooie aantallen. Zwarte Sneeuw, één van de mooiste en duurste dramapro­ducties van de laatste tijd, werd ook niet geweldig bekeken.\’
Hoe komt dat denk je? Is serieus drama te moeilijk?
\’Het feit dat het gros liever naar iets als Goede Tijden Slechte Tijden kijkt, is al zo oud als de mensheid. Geef het publiek brood en spelen. Een grote groep mensen leeft het leven op een zo comfortabel mogelijke manier. Zorgt voor werk, eten, dak boven het hoofd en wat amusement. Niks mis mee. Maar voor een kleinere groep, die zich verdiept in andere dingen, is dit soort drama aantrekkelijk.\’
Zou Over de liefde ook door een andere omroep uitgezonden kun­nen worden?
\’Uitgezonden, ja. Gemaakt niet.\’
Hoezo?
\’Omdat er bijna geen omroepen meer zijn die \’singles\’ maken. De VARA wel, maar die zou de thematiek van Over de liefde niet kiezen. De VARA preten­deert geëngageerd te zijn. De NCRV zit qua inhoud veel dichter tegen de IKON aan wat drama betreft, maar ook die maakt geen singles meer. Ik vind het goed dat de IKON het wel doet. Sowieso is het heel belangrijk dat de IKON drama blijft maken, omdat het bij uitstek een vorm is waarin je je identiteit als omroep duidelijk kunt maken. Drama is toeganke­lijk, is prikkelend, drama kan situaties uitvergroten, met drama kun je stelling nemen. De IKON profileert zich enorm met dit soort producties’.
Wat vind je tot nu toe zelf de mooiste afleve­ring van Over de liefde?
\’Mooiste… dat kan ik niet zeggen. Wat ik speltech­nisch een prachtige afle­vering vind, is Mijn hart dat tikt. Het is zeer minu­tieus, op de millimeter geacteerd. Met een fan­tastische dubbelrol van Senne Rouffaer. Echt, als er iemand een prijs moet krijgen voor de beste acteerprestatie dan is hij het. Schitterend.\’ (…)

 

\’Vedettenparade in kortverhalen over liefde\’

De Standaard, 17 oktober 1997 – Bart Dobbelaere

(…) Auteurs als Walter Van den Broeck, Kristien Hemmerechts, Luuk Gruwez en Jan Wol­kers zorgen voor de scripts, Michaël Pas, Senne Rouffaer, Hilde Van Mieghem en anderen vertolken de hoofdrollen. De nieuwe BRTN-IKON-reeks Over de liefde lijkt wel een vedettenparade. Toch is het een klein­schalige productie die tegelijkertijd goedkope en waardevolle televisie moet brengen. Over de liefde is de opvolger van de monologenreeks Oog in oog. Net als die reeks, die vier seizoenen liep, gaat het om een co-productie tussen de Ne­derlandse IKON en de BRTN. De eindredactie en de regie zijn opnieuw in handen van de Nederlander Eric Oosthoek. En net als bij Oog in oog werkt hij met bekende acteurs die teksten van bekende auteurs brengen. (…) Oosthoek vroeg tien auteurs, vijf Vlamingen en vijf Neder­landers, om een kort verhaal over de liefde te schrijven. Voor enkelen, Luuk Gruwez en Kristien Hemmerechts bijvoorbeeld, was schrijven voor televisie een nieuwe ervaring. De reeks start bij Oosthoeks keuze van de auteurs. ‘Ik wou enerzijds werken met mensen die het medium kennen, zoals Guido Van Meir en Walter Van den Broeck. Anderzijds wou ik ook risico’s nemen, ervaren auteurs vragen die nog nooit voor televisie geschreven hebben, Robert Long bijvoorbeeld.’ ‘Eerst vraag ik hen een sy­nopsis van twee velletjes. Dan heb ik een idee waar het ver­haal naartoe gaat. Dan weet ik meteen ook of enkele auteurs geen gelijkaardig verhaal wil­len vertellen.’ Daarna begin­nen ze aan hun script. Oost­hoek kijkt geregeld mee over hun schouder. Sommige ver­halen kennen vijf, zes versies voor het filmen begint. Oosthoek:’lk verander hun plot niet, wel de manier waar­op ze het vertellen. Zij zijn het bijvoorbeeld niet gewoon om te schrijven met visuele scènes in het achterhoofd of ze heb­ben achttien van de dertig mi­nuten nodig om een aanloop te nemen. Ik heb niet de pre­tentie dat ik hun teksten beter maak, laat ons zeggen dat ik ze dramaturgisch beter maak.’ De tien afleveringen van Over de liefde vormen een serie, maar geen doorlopende reeks. Enkel het thema en de regis­seur hebben ze gemeen. De toon gaat van ernstig en dramatisch tot Dickensiaans en sprookjesachtig. Elk verhaal krijgt de bijpassende opname­stijl. Grauw, feeëriek of in zwart-wit als het nodig is. Over het verschil tussen het werken in Nederland en in Vlaanderen is Oosthoek duide­lijk. ‘Vlaamse auteurs houden zich veel beter aan de dead­lines. Vlaamse acteurs spelen veeleer uit hun buik. Ze beginnen bij emoties en zoeken herkenningspunten in hun eigen leven. Nederlanders denken eerst diep na en analyseren hun rol. Zij spelen meer vanuit het hoofd.’ (…)

 

\’Veelkleurige reeks met schitterende dubbelrol van Senne Rouffaer\’

NCRV Gids, 3 december 1997 – Trudy van Loopik

(…) Tien auteurs vul­den op uitnodi­ging van de IKON een liefdesverhaal op hun eigen ma­nier in. Het resul­taat is het tiende­lige dramaproject \’Over de liefde\’, een coproduktie van IKON en BRTN. Regisseur van de hele serie is Eric Oostboek, die al twintig jaar bij de IKON werkt. Het idee voor \’Over de liefde\’ kreeg Oosthoek een jaar of zeven geleden, maar het kon op dat moment wegens geldgebrek niet gerealiseerd worden. Het maken van drama is een dure zaak en dit ambitieuze project zal dan ook wellicht het laatste zijn wat de IKON in dit genre kan uitvoeren. Oosthoek wilde een veelkleurige reeks maken met een grote diver­siteit qua stijl en inhoud. De re­gisseur vindt alle delen goed gelukt, maar er springt ervoor hem toch één uit: \’Mijn hart dat tikt\’ met een schitterende dubbelrol ­van Senne Rouffaer (73). De aflevering van deze week is geschreven door Eli Asser. Voor de IKON schreef deze auteur van vele comedyseries ook onder meer de bekroonde televisiefilms \’De brizmilah\’ en \’Het laatste glas melk\’, beide met de Tweede We­reldoorlog als thema. Eric Oost­hoek: ‘De laatste twee verhalen waren een soort zijpad voor Eli die al meer dan vijftig jaar come­dy\’s heeft geschreven. We heb­ben hem voor \’Over de liefde\’ na­drukkelijk gevraagd een verhaal met een lichte toets te schrijven. Met zijn \’Een balkon op het noorden\’ kun je vele kanten op. Het is een amuserend verhaal voor het slapen gaan.’ (…)

 

\’Serie voor liefhebbers\’

Algemeen Dagblad, 4 december 1997 – Hanneke Kulik

(…) Het nieuwe dramaproject van de IKON (samen met de BRTN), Over de liefde, is niet opge­zet met de gedachte eens lekker te scoren. Regisseur Eric Oost­hoek tempert in de IKON-krant bij voorbaat al de verwachtingen: ‘Gemiddeld zo\’n 350.000 kij­kers, als het heel goed is 500.000, en soms zakt het naar 200.000 of 250.000. Maar ik vind dat heel mooie aantallen.’ Oosthoek wil maar aangeven dat zijn tien single plays, op zich­zelf staande afleveringen ver­bonden door het thema liefde, bedoeld zijn voor de liefhebbers. Liefhebbers die niet aan het ein­de een cliffhanger nodig hebben om het op te brengen de week er­op weer de televisie aan te zetten. Oosthoek betrok de scripts van diverse schrijvers, onder wie Eli Asser, Walter Van den Broeck, Kristien Hemmerechts, Hetty Heyting en Robert Long. Het zijn allemaal hele verschiIlende verhalen, soms erg Vlaams, dan weer heel Nederlands en steeds verfilmd in een bij het verhaal passende stijl. ’t Is, ook een beet­je afhankelijk van smaak, de ene keer meer genieten dan de ande­re, maar het is juist het veelkleu­rige van het geheel dat de serie máákt. (…) Op Eerste Kerstdag is het vierde deel te zien: Mijn hart dat tikt, wat Oosthoek zelf betreft een topaflevering. Het is een prachtig melancholiek en toch licht verhaal van Bart Moeyaert met een schitterende dubbelrol van de Vlaamse acteur Senne Rouffaer die twee oude broers speelt. De één kan helemaal niks meer, de ander nog maar weinig. Ze komen in contact met twee voortdurend kibbelende zusters (Dora van der Groen en Hilde Uitterlinden), van wie één in de oudste broer een verloren liefde meent te herkennen. Meer dan over deze oude liefde gaat het ritmisch vertelde verhaal over het verstrijken van de tijd en de schaarse momenten waarop de klok zich laat inhalen. (…)

 

\’Dramatraditie wordt mogelijk afgesloten\’

Gooi en Eemlander, 4 december 1997 – Eric de Bie

(…) Voor IKON-directeur Lejo Schenk zijn het tijden van ge­mengde gevoelens. Hij is trots dat vanavond de nieuwe dra­maserie van regisseur Eric Oosthoek, Over de liefde, van start gaat. Maar aan de ande­re kant maakt hem dat juist somber en boos. Want de tien­delige co-productie met de BRTN kan voorlopig wel eens de laatste zijn in dit genre. Sinds de commissie Ververs vorig jaar doodleuk meedeel­de dat kleinere zendgemachtigden als de IKON maar moesten verdwijnen in een soort nieuwe NOS, doet de interkerkelijke omroep veel moeite zich nog nadrukkelij­ker te onderscheiden en daar­mee zijn recht op een zelfstandig bestaan aan te tonen. Dat gebeurt onder meer door het maken van goed drama. Over de liefde is de volgende serie in de inmiddels indrukwek­kende rij van Eric Oosthoek, die eerder onder meer Sanne, Ms. De Weereld en Oog in oog maakte. Het is echter de vraag of er bij de IKON een volgend project van zijn hand komt, want het Stimulerings­fonds werkt niet echt mee. ‘We willen de roman Saint­ Amour van André Truyman, die over het leven van een priester in de jaren zestig gaat, voor televisie bewerken. Maar het Stimuleringsfonds heeft onze aanvraag afgewe­zen’, zegt Schenk met inge­houden woede, ‘Het fonds vraagt zich af of een verhaal over de rooms-katholieke kerk in de jaren zestig wel ac­tueel genoeg is. Dat is triest, want zo’n verhaal is natuurlijk niet aan tijd gebonden. De IKON blijft in de toekomst echter listen verzinnen om goed drama te kunnen maken, maar voorlopig dreigt Over de liefde de laatste parel aan een schitterende IKON-­reeks te worden.’ Het is te hopen dat de IKON genoeg \’sluwheid\’ in huis heeft om de benodigde potjes met geld te vinden. Dramase­ries zoals Oosthoek ze maakt, zijn immers een uitstervend ­ras op de Nederlandse televisie. Be­halve dat hij veel aandacht be­steedt aan vorm en inhoud, is de regisseur nog één van de weinigen die zich blijft toeleg­gen op zogenoemde \’single plays\’, op zichzelf staande televisie­spelen. Gezien de financiën ontkomt hij er tegenwoordig echter niet meer aan een aan­tal van die \’single plays\’ onder één thema te brengen. ‘De liefde leent zich daar prima voor’, verklaart Oost­hoek het ontstaan van Over de liefde. In dat thema zit veel. Niet alleen de lichamelij­ke liefde tussen mensen, maar ook de platonische lief­de tussen bijvoorbeeld groot­vader en kleinzoon.’ De tien afleveringen van Over de liefde herbergen zon­der meer die variatie. De in­valshoeken lopen van over­spel tot onmogelijke relaties. De verscheidenheid wordt nog eens versterkt door de sa­menwerking met de BRTN. Ook Oog in oog was een co-productie met de Belgische omroep en dat is Oosthoek zo goed bevallen dat hij nog­maals de handen ineen sloeg met de BRTN. Vijf afleverin­gen van Over de liefde zijn daarom door een Vlaamse au­teur geschreven en met een Belgische \’crew\’ gemaakt. Zodoende herbergt de serie een hedendaags verhaal als dat van Hetty Heyting, die het eerste deel (Niet alles hoeft gezegd) schreef, maar ook een wonderschone poëtische ver­handeling als Mijn hart dat tikt van de Vlaamse kinder­boekenschrijver Bart Moeya­ert. ‘Omdat ik ook nog met ver­schillende cameramensen heb gewerkt, is deze variatie nog versterkt’, vertelt Oosthoek, ‘Iedereen heeft immers zo zijn eigen ideeën over lenzen en belichting. Maar ik heb hier ook bewust naar ge­streefd. Ik wilde een serie ma­ken waarbij zowel in de ver­halen als in de auteurs heel veel diversiteit zit.’ Met ­naast de twee genoemde na­men schrijvers als Eli Asser, Robert Long, Kristien Hem­merechts, Walter van den Broeck en ook de op televisie debu­terende René Appel is Oost­hoek daar absoluut in ge­slaagd. (…)

 

\’Zorgvuldig geënsceneerd\’

NRC Handelsblad, 4 december 1997 – Henk van Gelder

(…) Later op de avond begint op Ne­derland 1 de IKON/BRT-serie Over de liefde, bestaande uit tien dramaatjes van minder dan een half uur, in het voetspoor van de reeks televisiemonologen die beide om­roepen vier seizoenen lang heb­ben geproduceerd. Opnieuw is aan schrijvers van uiteenlopende snit (onder wie René Appel, Eli Asser, Walter Van den Broeck, Kristien Hemmerechts en Robert Long) gevraagd een scenario bij te dra­gen, en wederom heeft Eric Oosthoek die zorgvuldig geënsceneerd. De eerste aflevering, geschreven door Hetty Heyting, begint als een voorspelbare driehoeksverhou­ding, maar krijgt een onverwachte wending als de echtgenote zich be­trokken voelt bij het onheil dat de minnares overkomt. Er zou, lijkt me, genoeg materiaal in zitten voor een twee keer zo lang single play en daardoor lijkt het alsof sommige dialogen nog meer uitge­werkt hadden kunnen worden. Maar op zijn minst is dit een intri­gerende vingeroefening. (…)

 

\’Laatste IKON-dramaserie?\’

De Telegraaf, 4 december 1997- Marcel Frost

(…) Met de nieuwe dramareeks \’Over de liefde\’ komt voor de IKON wellicht een einde aan een tijdperk. ’Voorlopig is dit onze laatste dramaserie’, zegt Lejo Schenk namens de omroep. Een subsidie-aanvraag voor een andere reeks is enkele weken geleden door het Stimuleringsfonds afgeketst. En in het licht van de komende bezuinigingen is drama uit eigen middelen voorlopig geen haalbare kaart.’ In Over de liefde, een tien­delige serie die in samenwer­king met de BRT tot stand is ge­komen, wordt elke week een verhaal verteld dat de liefde en problemen tussen twee men­sen beschrijft. Opmerkelijk is dat de scenario\’s door tien ver­schillende mensen zijn ge­schreven. Dat elk deel zo een op zichzelf staand verhaal vormt, spreekt dan bijna voor zich. De aflevering van van­avond heet \’Niet alles hoeft gezegd’ en is geschreven door Hetty Heyting, met in de hoofdrollen Hans Dagelet en Ella van Drumpt. (…) De opzet om met \’singles\’ te werken is in de loop der jaren uit zwang geraakt. Steeds meer omroepen kiezen ervoor om dramaseries min of meer als één geheel te presenteren om de kijker te binden. Variatie blijkt de belangrijkste drijf­veer voor de opzet van Eric Oosthoek, eindredacteur en regisseur van de reeks. \’Om dezelfde reden hebben we voor tien verschillende schrijvers gekozen: we willen het onderwerp zo breed moge­lijk belichten’, zegt Oost­hoek. ‘Want de ‘liefde\’ is na­tuurlijk een erg ruim begrip.’ Hij wijst erop dat de co-produc­tie met de Belgen op \’fifty-fifty-basis\’ is gegaan. ‘Vandaar ook dat we om de week een Nederlandse en een Belgische af­levering laten zien.’ (…)

 

\’Kleine IKON weer groot in drama\’

Haagse Courant, 4 december 1997

\’Van begin tot einde voelbare spanning\’

(…) Eli Asser, Luuk Gruwez, Robert Long, Gie Bogaert, Walter Van Den Broeck, Kristien Hemmerechts, Guido Van Meir, René Appel en Bart Moeyaert kregen de op­dracht binnen een half uur zendtijd te blijven, drie à vier belangrijke rollen te introduce­ren en twee à drie locaties te ge­bruiken. Het thema, \’Over de liefde\’, heeft als voordeel dat het heel breed is. Door die opzet laten de tien verhalen een grote variëteit zien, die wordt bena­drukt door het feit dat er, qua uitwerking en stijl, flinke ver­schillen zijn tussen de Neder­landse en de Vlaamse afleverin­gen. De eerste aflevering die de IKON laat zien is een Neder­landse: \’Niet alles hoeft gezegd\’, geschreven door Hetty Heijting; ‘Het is geworden zo­als ik het voor me zag’, zegt Heijting. (…) Het verhaal gaat over Ben (Hans Dagelet) en Martha (Ella van Drumpt), die al jaren met elkaar zijn ge­trouwd. Zij heeft al geruime tijd door dat hij een relatie heeft met een andere vrouw. Op een personeelsfeest ontmoet ze Bens minnares Florian. Tijdens een verblijf in een vakantie­huisje worden de desastreuze gevolgen van die ontmoeting pijnlijk duidelijk. Ben weet ech­ter niet dat Martha op de hoog­te is van zijn overspel, waardoor beiden dingen voor elkaar ver­zwijgen. Pas nadat er, onver­wacht, een tweede ramp ge­beurt komt de uitbarsting. Het is knap om in het korte tijdsbe­stek van nog geen half uur een dergelijk plot zodanig uit te werken, dat er vanaf het begin tot de ontlading aan het einde, een voortdurende, bijna voelba­re spanning is. Volgende week een ingetogen, sfeervol verhaal van Kristien Hemmerechts (\’Niets dan witte bloemen\’), waarna het op 18 december de beurt is aan Eli Asser, \’die ou­derwets excelleert als comedy­schrijver\’ in \’Een balkon op het noorden\’. Waarmee de door Oosthoek beloofde variëteit duidelijk wordt geïllustreerd. (…)

 

\’Zo ingetogen, zo lief kan televisie zijn: prachtige korte film\’

Nieuwsblad van het Noorden, 12 december 1997

\’Ik weet heus wel hoe dat werkt bij jullie. Het is veel gemakke­lijker om een negatieve televisierecensie­ te schrijven dan een positieve\’ voegde iemand mij ooit toe die ­- u raadt het al – van mij op deze plek geen complimenten voor zijn programma en zijn eigen optre­den daarin had gekregen. Helaas voor hem, het ­is niet waar. Gisteren zag ik twee programma\’s, ­die ik beide bijzonder mooi en goed gemaakt vond en ik zette de volgende tekst fluitend op papier.\’ (…) Het tweede programma was de prachtige korte speelfilm \’Niets dan witte bloemen\’. De film was de tweede in een serie van de IKON Over de liefde. Ik kijk altijd graag naar die kleine sympa­thieke omroepjes als de IKON of de RVU. Daar is vaak nog plaats voor het kleine, het net-even-an­ders-programma. Zo ook dit filmpje over een eenzaam schoenmakertje. De man heeft geen vrouw, geen kinderen, geen hobbies. Alleen een benedenbuurvrouw waar hij stiekem verliefd op is, een juffrouw met een bloemenwinkeltje, die hem gratis bloemen geeft in ruil voor het repare­ren van haar schoenen, en een hoertje dat speciaal voor hem haar hoge hakken aanhoudt bij het vrijen. Als hij op een dag te horen krijgt dat hij met pensioen moet, stelt hij een daad door zijn benedenbuurvrouw een bos met \’niets dan witte bloemen\’ te geven. Maar dat loopt natuurlijk heel verdrietig af. Zo ingetogen, zo lief kan televisie zijn. Zo mooi, dat zelfs een televisierecensent er een makkie aan heeft.\’ (…)

 

\’Speels geregisseerde miniatuurtjes, memorabele acteerprestaties\’

De Volkskrant, 24 december 1997 – Gerdin Linthorst

(…) Ach de liefde, de liefde, ook bij de televisie krijgen ze er nooit genoeg van. Zeker niet op Ne­derland 1, de zender waar het gevoel – en niet alleen dat van de KRO – zo\’n grote rol speelt. \’De liefde staat garant voor drama en emotie\’, vertelt Eric Oosthoek, hoofd drama van de IKON, \’en iedereen kan zich er­mee identificeren. Want wie heeft er nu niet met de liefde te maken gehad, in negatieve of po­sitieve zin?\’ Vandaar dat hij, na zijn serie monologen Oog in oog, op­nieuw de intermenselijke relatie tot onderwerp maakte van een dramaserie, ditmaal onder de noemer Over de liefde. Vorige week was de derde aflevering te zien, geschreven door Eli Asser, gespeeld door Geert de Jong, Gees Linnebank, Gijs Scholten van Aschat en Bram van der Vlugt. Een luchtig verhaal met verrassende wendingen, dat op ontspannen wijze werd gespeeld en in beeld gebracht. Indirect is de dramaserie Over de liefde te danken aan de in­stelling enkele jaren geleden van het Stimuleringsfonds, dat de omroepen financieel ging bij­staan in de productie van cultu­reel verantwoorde programma\’s, waaronder drama. De kleine zendgemachtigden zonder leden zoals de HUMAN en de IKON kwamen niet in aanmerking. Maar IKON\’s Oosthoek was niet voor een gat te vangen. Hij ont­wikkelde de relatief goedkoop te produceren dramaserie Oog in oog, een mooi experiment dat niet alleen memorabele acteer­prestaties tot gevolg had maar ook op scenariogebied onervaren schrijvers de gelegen­heid gaf voor een eerste kennis­making met televisiedrama. Vier jaar liep het bekroonde Oog in oog, de formule bleek een schot in de roos. Want voor het single play is nauwelijks meer plaats in de rigide, door timeslots gedomineerde pro­grammering van de omroepen, en het fenomeen van de lustig rondzappende kijker luidt lang­zamerhand het einde in van de vervolgserie. Wat speelt mooier in op deze ontwikkelingen dan een serie, die uit afzonderlijke de­len bestaat? Voor het tiendelige Over de liefde, dat opnieuw samen met de BRT is geproduceerd, trok Oosthoek weer auteurs aan die zich nauwelijks eerder of lang niet met televisie bezighielden. Kristien Hemmerechts debuteer­de als dramaschrijfster met de twee weken geleden uitgezon­den aflevering Niets dan witte bloemen. En andersom kan het ook: vorige week maakte Eli As­ser (auteur van onder meer Het schaap met de vijf poten en Citroentje met suiker) zijn come­back. Resten nog de afleveringen van auteurs als thrillerschrijver René Appel, actrice Hetty Heijting, zanger-liedjesschrijver Robert Long en hun Vlaamse collega\’s romanschrijvers Walter van den Broeck en Gie Bogaert, kinderboekenschrijver Bart Moeyaert, journalist-scenarioschrijver Guido van Meir en dichter Luuk Gruwez. Samen zijn zij goed voor afwisse­lende en speels door Oosthoek geregisseerde miniatuurtjes van elk een halfuur. (…)

 

\’Een zetel in de dramahemel\’

De Groene Amsterdammer, 15 januari 1998 – Walter van der Kooi

\’Als iemand auteurs kansen geeft is hij het\’

(…) Oosthoek verdient een zetel in de dramahemel, al was het maar vanwege de redding van het single play, dat hij tegen de klippen op met minimale budgetten overeind hield middels een oplossing als de monologenreeks Oog in oog. Als iemand auteurs kansen geeft en hen tot het – voor hun vaak vreemde – ­medium verleidde, is hij het. (…)

 

\’De redder van het single play\’

HUMO, 15 februari 1998 – Guido van Meir

(…) Haar aanblik is mij welgevallig… in de IKON-VRT-serie Over de liefde was het derde scenario dat ik voor regisseur Eric Oosthoek heb geschreven. Toen hij me opbelde was ik volop bezig met de scenario’s van ‘Terug naar Oosterdonk’, maar ik legde meteen alles opzij: als Eric je roept, gá je.
‘Oosthoek verdient een zetel in de dramahemel’ schreef Walter van der Kooi zeer terecht in de Groene Amsterdammer van 14 januari 1998, ‘al was het maar vanwege de redding van het single play, dat hij tegen de klippen op met minimale budgetten overeind hield middels een oplossing als de monologenreeks Oog in oog’. En, wil ik daaraan toevoegen, omdat hij altijd heeft blijk gegeven van een groot vertrouwen in en respect voor de scenarioschrijver, of je nou een gevestigde scenarist was of een neofiet die nog nooit voor televisie had geschreven, want Oosthoek heeft doelbewust een heleboel schrijvers in het scenariovak geïntroduceerd: Kristien Hemmerechts, Luuk Gruwez, Gie Bogaert, Bart Moeyaert en vele anderen, het is inmiddels een indrukwekkende lijst geworden. Zo heeft Oosthoek een klein maar waardevol bruggetje in stand gehouden tussen ‘literaire’ auteurs en televisiedrama, en dat in een tijd waarin de omroepen liever opteerden voor concept-series met een team scenaristen-invullers van vooraf vastgelegde formats. (…) En toen kwam in december 1989 een telefoontje van de toemalige BRT-dramaturg Leo Dewals: de BRT zou samen met de IKON een monologenserie maken met de voorlopige titel Zoveel hoofden, zoveel zinnen (uiteindelijk Oog in oog) en of ik geïnteresseerd was om eens te komen luisteren naar de regisseur, ene Eric Oosthoek, die een Ronde van Vlaanderen deed om Vlaamse schrijvers warm te maken voor zijn idee. In het Gentse Parkhotel luisterde ik met open mond naar een voorstel dat even verlokkelijk als uitdagend was: schrijf een monoloog van zowat 25 minuten voor een personage dat recht in de camera vertelt over een keerpunt in zijn/haar leven. Carte blanche. Acteur of actrice, uiteraard in overleg, zelf te kiezen. Warempel, die Eric Oosthoek was een man naar mijn hart, dat wist ik meteen zeker. Nog diezelfde dag tikte ik het concept van Het schoonste van al op een A4-tje dat ik de volgende dag verstuurde. Over een oude volksvrouw die op het politiebureau vertelt hoe ze in haar flatje werd overvallen en zodoende, samen met haar racistische vermoedens, haar hele leven blootlegt, haar eenzaamheid, de verloedering van haar omgeving en haar sociale contacten. Voorgestelde actrice: meteen maar Dora van der Groen, als we dan toch mogen kiezen. Het schoonste van al kreeg de Bert Leysen-Prijs, dankzij de schitterende acteursprestatie van Dora, maar de bekroning was vooral een goed getimede blijk van erkenning voor het gedurfde initiatief van Eric Oosthoek. (…) Vandaar dus dat ik alles opzij schoof toen Eric Oosthoek mij vroeg om een bijdrage te leveren voor zijn nieuwe VRT-IKON-reeks Over de liefde: geen monologen meer, maar single plays met een beperkte bezetting en niet teveel locaties. Zo weinig mogelijk nachtopnames. En zeker geen scenes in rijdende auto’s. (…) De IKON heeft de serie inmiddels al uitgezonden en de kijkcijfers waren uitstekend. Daar waar deze omroep gemiddeld zo’n 150 à 175.000 kijkers haalt, zorgde Over de liefde in sommige gevallen voor een verdubbeling van de kijkcijfers tot 300 à 350.000. (…)

 

\’Ik heb alleen een hart dat klopt\’

De Morgen, 2 maart 1998

Boeiende reeks

(…) In Oostende konden we in het kader van \’Theater aan Zee\’ al even proeven van de nieuwe fictie-reeks Over de liefde, die vanaf december op de nieuwe TV 2, Canvas, te zien zal zijn. Het was heel stil in zaal 6 van bioscoop Rialto. Niet zozeer omdat er op die zwoele zomeravond weinig volk was komen opdagen, maar veeleer omdat de enkele tientallen bezoekers diep onder de indruk waren van het wondermooie \’Mijn hart dat tikt\’ met Senne Rouffaer, Dora Van der Groen en Hilde Uytterlinden. We kunnen alleen maar hopen dat deze aflevering model staat voor de kwaliteit van de hele reeks. Over de liefde is een co-pro­ductie van de BRTN en de Nederlandse omroep IKON. De vruchtbare samenwerking tus­sen beide zenders begon in 1990. De IKON werd toen uitgesloten van financiering door het zogenaamde Srimuleringsfonds en had bijgevolg geen middelen meer om grote dramaproducties op touw te zetten. Eric Oosthoek kwam met een creatieve oplos­sing: laat ons een reeks monologen maken. De kosten liggen door de aard van de productie een heel stuk lager, maar op de kwaliteit zou niet ingeleverd moeten worden. En zo is toen Oog in oog ontstaan. En de BRTN, die ook al om budgettaire redenen de sing­lereeks Made in Vlaanderen moest afbouwen, zag dat het goed was en stapte mee in de boot. Maar na 48 afleveringen vonden de co-producenten BRTN en IKON en regisseur Eric Oosthoek de tijd rijp om een nieuw project uit te werken, met als resultaat tien op zich staande verhalen over de liefde, die echter als een eenheid aan de kijker gepresenteerd wor­den. Deze verhalen zijn geschreven door bekende scenaristen en \’verrassende nieuwkomers\’, zoals Kristien Hemmerechts, Guido Van Meir, Luuk Gruwez, Bart Moeyaert en Robert Long, en worden gespeeld door een schare beken­de acteurs en actrices, zoals Senne Rouffaer, Dora Van der Groen, Bob De Moor, Nand Buyl, Els Olaerts en Christel Domen. De enkele tientallen fijnproe­vers in de Oostendse bioscoop Rialto kregen Mijn hart dat tikt te zien. Eric Oosthoek verfilmde het scenario van Bart Moeyaert met Senne Rouffaer, Dora Van der Groen en Hilde Uytterlinden. Het is een \’Tsjechoviaans\’ verhaal (dixit Rouffaer) over het einde van levens, mensen die aftakelen door ouderdom en een­zaamheid en over een oude, maar nooit vergeten liefde. Zij leven in een gesloten wereld, een wereld van klokken waar ze nooit meer aankomen, die langzaam wegebt. En ook al is de context heel verschillend, toch riep dit verhaal het refrein van ‘Als dat genoeg is’ van Stef Bos bij me op: ‘Ik heb alleen een hart dat klopt. Voor de rest klopt er weinig. Voor de rest klopt er niets. Voor de rest klopt er weinig tot niets’. In Mijn hart dat tikt is Dora Van der Groen op haar best en vertolkt Senne Rouffaer een opgemerkte dubbelrol (Fedde en zijn aan amnesie lijdende broer). Over de liefde belooft een heel boeiende reeks te worden (…) 

 

\’Intensiteit om te snijden in half uur klassieke televisie\’

De Standaard, 24 maart 1998

(…) Als je iemand mist, wordt de tijd langer. Ver-langen, weetje wel. Als je geliefde nabij is, gaat je hart sneller slaan of overslaan. Dan razen de minuten voorbij of misschien heb je het gevoel dat de tijd stilstaat. Terwijl je toch zou moeten weten dat je horloge altijd in hetzelfde tempo voorttikt. Tiktak. Tik­tak. Tenzij de radertjes vast­lopen. Dat eeuwige spel van de Liefde met de Tijd zag ik gisteravond op Canvas bij­zonder subtiel vertolkt. Niet door vurige Leonardo DiCaprio\’s of beeldschone Kate Winslets, maar door drie prachtige oudere acteurs die vier verkalkte bejaarde perso­nages neerzetten, mensen met een onduidelijk verle­den, een grijs heden en een vage toekomst. Uit hun decor vol tikkende horloges, pendules en klokken lijkt de liefde allang gevlucht. Mijn hart dat tikt, Bart Moe­yaerts scenario voor de Ne­derlands-Vlaamse reeks Over de liefde, had alle finesses die je van de auteur van Mansoor en Kus me mag verwachten. Er gebeurt nauwelijks iets in dat halfuur klassieke televi­sie, maar de intensiteit is te snijden. Twee zussen, twee broers. Ze praten niet of naast elkaar. De uurwerken in hun reparatie-atelier zijn schone schijn. Hun vingers zijn te stram om nog vat te krijgen op de fijne mechanismen van de tijd. Hun tijd is trouwens bijna op. Wanneer ze een zeldzame klant met een dringende her­stelling krijgen, moeten ze het werk uitbesteden. Zo be­landt het klokje dat de broers (dubbelrol van Senne Rouffa­er) moeten repareren, al snel in de winkel van de zussen (Dora van der Groen en Hilde Uitterlinden). Zij geven de klus, na een lukrake keuze in de Gouden Gids, opnieuw door aan de broers. Geen ver­rassende ontknoping à la Dahl, maar een moment waarin melancholie en hu­mor elkaar de hand geven. Pas dan komt de liefde nog even het getik van de uurwer­ken verstoren. Een verborgen verlangen lijkt vervulling te krijgen. Een van de broers met een van de zussen. Al sinds de oorlog hebben ze elkaar niet gezien. Moeyaert is een meester in onderhuidse, onuitgesproken gevoelens. Door de trage tafe­relen waart een onbestemde spanning. Nooit wordt Mijn hart dat tikt te expliciet; Moeyaert vermijdt de clichés die ik hier te breed uitsmeer. Om die diepgang tot leven te roepen haalde regisseur Eric Oost­hoek drie monstres sacrés van het Vlaamse theater voor zijn camera. Het stoute gezicht van van der Groen, de tedere droeve blik van Uitterlinden en de starende ogen van Rouffaer maken van Mijn hart dat tikt een belevenis. Geen spektakel, maar een miniatuur. Of een binnenwerk van miniscule radertjes, schroefjes en veertjes. (…)

 

IKON Sales

Over de liefde, een co­produktie met de BRTN, is een serie van tien op zichzelf staande verhalen over de liefde tussen mensen. Regisseur Eric Oosthoek vroeg gerenom­meerde Vlaamse en Nederlandse auteurs als Ro­bert Long, Bart Moeyeart, Eli Asser en Kristien Hemmerechts de scripts te schrijven. Die leverden tien prachtige televisie-miniatuurtjes op die door publiek en pers goed werden ontvangen. IKON\’s dramatraditie beleefde ook de laatste reeks van het fameuze Oog in oog, waarin bijna geen Vlaamse of Nederlandse auteur meer ont­breekt. Regisseur Eric Oosthoek maakte de IKON-BRTN-serie tot een niet meer uit het Ne­derlandse televisiedrama weg te denken reeks \’single plays\’.