Aan deze pagina wordt nog gewerkt ?…
Vrouwenmishandeling en de machinerie voor hulpverlening
Nieuwe Noord-Hollandse Courant, 14 april 1979 – Hans Polder
(…) Hoe meer Eric Oosthoek, regisseur van de IKON, zich in het probleem van vrouwenmishandeling verdiepte, des te meer verbijsterende verhalen hij hierover kreeg te horen. Vrouwenmishandeling: een taboe, dat vaak door de omgeving toegedekt wordt. In een gespeelde documentaire wil hij op 21 en 28 september dit probleem onder de ogen van televisiekijkend Nederland brengen. Daarbij zal een beeld gegeven worden van de machinerie van hulpverlening, die menigmaal langs elkaar heen werkt. De titel: \’Niet ter inzage aan de betrokkenen\’. Momenteel is Eric Oosthoek met de verfilming bezig, onder andere in Purmerend, waar hij een passende lokatie heeft gevonden in een rijtjeswoning van een nieuwbouwwijk. (…) In 1977 is Eric Oosthoek begonnen met de voorbereidingen van de film. Sinds die tijd heeft hij zich terdege in het onderwerp vrouwenmishandeling verdiept. Vele gesprekken heeft hij gevoerd, onder andere met vrouwen van de actiegroep \’Blijf van m\’n lijf\’. Eric Oosthoek vertelt dat er vrouwen bij waren die 15 tot 20 jaar in een dergelijke situatie geleefd hebben. Hij werd depressief van de verhalen, maar het motiveerde hem wel. \’Als je dan met ze praat, blijkt dat een van de factoren waarom die huwelijken standhouden, is dat het praten over dergelijke praktijken nauwelijks geaccepteerd is. De omgeving dekt het nog toe ook. Buren geloven het niet, want de buurman is toch een aardige vent, hij zegt altijd zo vriendelijk gedag. Daarbij komt ook nog dat de dreiging van het slaan in stand blijft. De man wil niet dat het naar buiten komt. Je krijgt klappen als je erover praat. De man hanteert vaak het argument: met mij is niets aan de hand, als jij maar gewoon doet.\’ Eric Oosthoek legt uit wat de man onder het gewoon doen verstaat. De man beredeneert dat van uit zijn sexistische manier van denken. De vrouw moet goed voor de kinderen zorgen, het huishouden doen en aan de sexuele wensen voldoen: dat is gewoon doen. Eric Oosthoek: \’Als je tien jaar volhoudt dat je vrouw gek is, gaat ze dat geloven.\’
\’In de film zit niets wat niet echt gebeurd is. Geen fantasie,\’ laat Eric Oosthoek weten. \’Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Op het ene moment is er wat uitgehaald, op het andere wat ingevoegd. Er is niets verzonnen. Het onderzoek heeft ons laten zien, dat er niets overdreven aan is. Dat is heel belangrijk. Het is een gespeelde documentaire en dat houdt feitelijk in dat je documentair wílt zijn. Je wilt een waarheidsgetrouwe situatie weergeven door die na te spelen. Dat gebeurt met mensen, die van de situatie afweten. Profielen zijn totstand gekomen uit gesprekken met mensen, die de situatie hebben meegemaakt. Met die doelstelling hebben we alle gegevens goed gechecked. Als je dat niet doet, dan nemen de mensen de situatie voor waar aan en dan doe je er schade aan. Die noodzakelijke check heeft Eric Oosthoek gehouden met de eerder genoemde actiegroep \’Blijf van m\’n lijf\’, met mensen van hulpverlenende organisaties, met maatschappelijk werkers en met medici. Aan hen is het verhaal voorgelegd en gevraagd of het verhaal klopt. De regisseur kreeg te horen dat wat hij beschreven heeft niet exceptioneel is. (…) Eric Oosthoek: \’Wat we laten zien is dat de vrouw er uit kan komen als ze haar gevoel voor eigenwaarde terug heeft. Dit kan door de hulp, de voortdurende ondersteuning van de maatschappelijk werkster, het solidair zijn\’. Hij hoopt dat de gespeelde documentaire, als het een goede film wordt, stof tot gesprek levert. (…)
Hervormde Jeugdraad
Bulletin van september 1979
\’Niet ter inzage…’ is een ontroerende film geworden. De hoofdpersonen zijn zeer realisties in hun spel en de anderen – vooral de hulpverleners en hun deskundigen – kreëren een sfeer die een grote kloof tussen mensen met problemen en mensen die in zo\’n situatie beslissingen nemen, suggereert. De rol van al die betrokkenen, maar ook de positie die Jennie en Dolf innemen en de keuze die met name Jennie maakt, bieden veel aanknopingspunten voor een gesprek. \’Niet ter inzage…\’ is daarmee bij uitstek geschikt om verder gebruikt te worden bij de training van hulpverleners.
Welzijnsweekblad
14 september 1979
\’Niet ter inzage voor de betrokkenen\’ is een uitstekende voorlichtingsfilm over de hulpverlening door maatschappelijk werk. Geschikt voor het ‘grote publiek’ dat zeer helder uitgebeeld krijgt wat zo’n hulpverlener wél en níet kan; maar ook voor hulpverleners zelf, omdat in de film allerlei situaties zijn verwerkt die aanleiding kunnen zijn voor fikse discussies. (…) Oosthoek zelf is ervan overtuigd dat de keuze die in de film gemaakt wordt de juiste is. \’Die man wilde nergens aan meewerken. Zijn eigen rol van ‘de baas in huis zijn’ was niet ter discussie. Nou, dan voel ik nog maar weinig solidariteit met zo’n man. Je kunt zeggen dat die man dan aan zijn lot wordt overgelaten, maar dat is dan zo’n opmerking die mannen maken die het niet kunnen hebben dat een seksegenoot zo wordt afgeschilderd.\’
Beklemmende film
NRC – Handelsblad, 20 september 1979 – Gelda Telgenhof
\’Overtuigend gespeeld\’
(…) Regisseur Eric Oosthoek heeft gekozen voor een gedramatiseerde documentaire: een echtpaar waarvan de man de vrouw regelmatig mishandelt, wordt gevolgd door de ogen van een maatschappelijk werkster (zeer overtuigend gespeeld door iemand die dit beroep ook werkelijk uitoefent). Er is niet volgens een vast script gewerkt, de spelers hebben zich van tevoren terdege in het verhaal ingeleefd en de teksten zijn tijdens de opnames geïmproviseerd. Het echtpaar wordt gespeeld door Yolande Bertsch en Joop Wittermans die beide ervaring hebben met improvisatie. Voor alle andere rollen zijn mensen aangetrokken die al dan niet beroepsmatig bij het onderwerp betrokken zijn. (…) Het resultaat is een beklemmende film die bijzonder levensecht overkomt. (…)
Aangrijpend en écht gespeelde documentaire
Parool, 29 september 1977 – Herbert Leupen
\’Het beste programma van deze avond\’
(…) Het beste programma van deze avond: de IKON met deel twee van \’Niet ter inzage aan de betrokkenen\’, een gedramatiseerde documentaire over een huwelijk dat strandt door te veel alcohol en gewelddadigheid. De sociaal-maatschappelijke instanties die zich met het gezin Helsloot bemoeien, werken door en langs elkaar heen en dragen hun eigen steentje bij tot de gezinsellende. Om onverklaarbare redenen werden onder andere in AVRO-Bode Televizier (doorgaans toch het meest volledig en accuraat) en de VPRO-gids de namen van de spelers niet vermeld. Daarom wil ik met nadruk en met ere noemen: Yolanda Bertsch (als Jenny Helsloot) en Joop Wittermans (als Dolf Helsloot). Jammer, dit gemis, want wellicht hadden veel meer mensen bij het lezen van deze namen gekeken (hetgeen ook geldt voor deel één, dat vorige week werd uitgezonden). Na het zien van deze aangrijpende en zeer echt gespeelde documentaire (berustend op een authentiek dossier) durf ik nooit meer (althans voorlopig) te drinken of mijn vrouw te slaan. Niet uit angst voor huiselijke drama\’s en huwelijksbonje, maar uit angst in handen te vallen van de vele valse, kille, botte hulpverleners, zoals de Raad voor (of tegen?) de Kinderbescherming en legio andere volgnummer-instanties. Want het is maar de vraag, of je, zoals Jenny en haar kinderen, ook de bof hebt zo\’n reddende engel als die maatschappelijk werkster (uitstekend gespeeld door wie?) als èchte hulpverleenster aan je zijde te vinden.